Strona startowa

Wiadomości - Turystyka

Sobków - Fortalicja

Dodał: Marta Data: 2022-10-21 11:53:00 (czytane: 6507)

Wędrując po województwie świętokrzyskim warto zajechać do Sobkowa i obejrzeć Fortalicję.

M-Copy - Automatyka Biurowa - tonery, tusze, drukarki
www.m-copy.pl/,tonery,tusze,drukarki,naprawa,kserokopiarki,serwis, toner,tusz,regeneracja,papier,xero,ksero,kopiarki,kopiarek, drukarek,kserokopiarek,zamienniki,drukowanie,materiały, eksploatacyjne,pollux,polspeed.

ul. Szaniecka 2. 28-100, Busko-Zdrój

Studio tatuażu - Black Line tattoo&piercing
www.tatuazebusko.pl,STUDIO TATUAŻU, SALON TATUAŻU, TATUAŻ, KOLCZYKOWANIE, KOLCZYKI, TATTOO, PIERCING, MIKRODERMAL, OZDABIANIE, UPIĘKSZANIE, TATUAZ, TATUAZE, TATUAŻE BUSKO, PIŃCZÓW, CHMIELNIK, KAZIMIERZA WIELKA,

ul. Kopernika 8. 28-100, Busko-Zdrój

MERIDIAN Usługi Geodezyjne Maciej Sochacki
meridianweb.pl,geodezja, geodeta, geodezja, mapa, działka, pomiar, obsługa inwestycji, pomiary sytuacyjno-wysokościowe, pomiary realizacyjne i inwentaryzacyjne, podziały, rozgraniczenia, mapa do celów projektowych, wytyczenia, projekty budowlane, Staszów, Połaniec, Bogo

Krakowska 14. 28-200, Staszów



Pod pojęciem fortalicji rozumie się niezbyt wielką, warowną siedzibę mieszkalną należącą do średniozamożnej szlachty, mającą wyłącznie lokalne znaczenie obronne, której formy architektoniczno – przestrzenne wyrastają z tradycji tkwiących jeszcze w średniowieczu. Służące obronie elementy fortalicji były zazwyczaj nieprzystosowane do stawiania oporu artylerii i ograniczały się do niezbyt wysokich murów obwodowych, na narożnikach wzmacnianych basztami. Dokładnie takie właśnie cechy posiadała fortalicja w Sobkowie, miasteczku położonym dwadzieścia parę kilometrów na południowy – zachód od Kielc.

Zobacz

Czas budowy sobkowskiej fortalicji łączono zwykle z lokacją miasta Sobkowa (1563 rok) leżącego o kilometr dalej, w dół rzeki Nidy.

Badania wykazały, że najstarszym elementem sobkowskiego zespołu był dawny budynek bramny, zlokalizowany w południowo - wschodnim skrzydle fortalicji. Miał on wyniesiony nad teren parter, w czym przypomina typ „domu pańskiego” w literaturze fachowej zwanego kamienicą. Na głównej osi znajdowała się sień, a po jej bokach dwie izby: jedna zwana świetlicą (a potem kordegardą) zaś druga komorą lub skarbcem, obie przykryte kolebkowymi sklepieniami. Rozmiary zastosowanych w budynku otworów okiennych świadczą, iż wybudowano go z przeznaczeniem na cele mieszkalne.

Przemiany dworu w fortalicję dokonali: Stanisław Sobek i jego syn - Stanisław II w drugiej połowie XVI stulecia, a dokładniej do roku 1577. Budowa prowadzona była etapami: najpierw pojawiły się mury obwodowe od strony miasta (od południa) z pięciobocznymi, piętrowymi basztami na narożach, Mury obejmowały znaczną powierzchnię – dziedziniec miał wymiary 129 x 85 metrów. Od wschodu i zachodu murów nigdy nie było (dowodzą tego nienaruszone od czasów rzymskich podziemne warstwy), a zastępowały je najpewniej drewniane elementy w rodzaju parkanu lub palisady. Stary dom stał się teraz niewystarczający. Nowy dom mieszkalny pojawił się teraz w północno wschodniej części fortalicji i posiadał wszelkie cechy nowożytnej siedziby mieszkalnej. W baszcie mieściła się loggia „otwarta” w dwóch ważnych dla właścicieli kierunkach: w stronę ogrodu „włoskiego” (ku północy) i w stronę miasta (na wschód). W narożniku północno – zachodnim, jakby na przedłużeniu rezydencji, wzniesiono budynki gospodarcze a ciąg budynków najprawdopodobniej zakończono basztą.

Druga faza rozbudowy przypisywana jest rodzinie Drohojowskich herbu Korczak, właścicielom Sobkowa od roku 1601. Kilian Drohojowski, mąż siostry Stanisława Sobka, pełnił urząd starosty przemyskiego. Jako bardziej zorientowany  w aktualnych trendach fortyfikacyjnych (choćby z racji bardziej skomplikowanej sytuacji politycznej na terenie gdzie pełnił swój urząd), Drohojowski prawdopodobnie zastosowałby w Sobkowie nowocześniejszy i bardzo już popularny na Podkarpaciu system bastejowy, ale pozostało mu tylko kontynuowanie i ulepszanie dzieła rozpoczętego przez Stanisława Sobka.

Obronny zespół z Sobkowa miał potem jeszcze dwie fazy: barokowej willi – pałacu z przełomu XVII i XVIII stulecia oraz rezydencji klasycystycznej. Ale to już całkiem odrębne tematy...
 
Tekst: Roman Mirowski
 
Źródło: Roman Mirowski, Świętokrzyski album, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie - Regionalny Ośrodek w Kielcach / Mediateka. 2004.
 
 
Słowniczek:
 
Sklepienie kolebkowe (beczkowe) - sklepienie w kształcie połowy leżącego walca przeciętego wzdłuż płaszczyzny poziomej. Wykonywane z ciosów kamiennych w kształcie klińca przewiązanych z zasadą mijania spoin. Kolebka sklepienia oparta jest na ścianach podłużnych (ustawionych wzdłuż osi sklepienia). Ściany przejmują obciążenie pionowe i poziome (ciężar i rozpór).

Loggia to wnęka w zewnętrznej płaszczyźnie budynku, otwarta na zewnątrz, oddzielona drzwiami i oknem od pomieszczeń wewnętrznych. Loggia może być jedno lub wielokondygnacyjna, otwarta lub zamknięta (przeszklona). Występowała w renesansie w budownictwie pałacowym np. zamek na Wawelu, zamek w Pieskowej Skale, w Baranowie Sandomierskim. W współczesnych budynkach, zazwyczaj tylko jednokondygnacyjna, spełnia funkcję balkonu.

Basteja (rondel) – budowla fortyfikacyjna, będąca murowanym lub ziemnym umocnieniem w formie niskiej, przysadzistej baszty obronnej, zwykle z dwiema kondygnacjami. Zbudowana na planie półkola, wieloboku lub podkowy, wysunięta przed mur obronny, była stanowiskiem ogniowym artylerii blokującym dostęp do kurtyny. Pozwalała na prowadzenie ognia skrzydłowego wzdłuż fosy. Basteja pojawiła się we Włoszech w XV wieku, w związku z rozpowszechnieniem się broni palnej. Pierwszą basteję opracował Albrecht Dürer. Zastąpiła baszty, które były wrażliwsze na ogień ze względu na mniejszą masywność, połączoną zazwyczaj z większą wysokością, oraz nie zapewniały dostatecznej powierzchni do obsługi artylerii. Została zastąpiona przez bastion.

Barok (z por. barocco - "perła o nieregularnym kształcie", lub z fr. baroque - "bogactwo ozdób") główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej, którego trwanie datuje się na zakres czasowy: od końca XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku. Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i artystycznej, a także filozofię i architekturę. U jego podstaw leżał sprzeciw wobec renesansowego klasycyzmu, głęboka religijność, mistycyzm i egzystencjalny niepokój.

Klasycyzm (z łac. classicus - doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony) – styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian. W Europie tzw. "powrót do źródeł" (klasycznych) pojawił się już w renesansie, a następnie występował równolegle do baroku, czyli od XVII wieku do końca wieku XVIII, w niektórych krajach trwał do lat 30. następnego stulecia, a nawet dłużej. Styl ten szczególnie nawiązywał do antyku.
Źródło: pl.wikipedia.org
 
Opracowanie: Agnieszka Markiton

Źródło: PIK

Reklama.

Tagi: Sobków   Fortalicja   świętokrzyskie  

Komentarze (0)

Uwaga: Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Za wypowiedzi naruszające prawo lub chronione prawem dobra osób trzecich grozi odpowiedzialność karna lub cywilna. IP Twojego komputera: 52.54.111.228

Dodaj komentarz

UWAGA!
Formularz dodawania komentarzy wymaga włączenia obsługi plikow cookies (ciasteczek), zapisywanych
i odczytywanych z Twojego urządzenia - jeśli chcesz dodać komentarz, włącz ciasteczka, odśwież stronę i spróbuj ponownie...


więcej

Hotele i pensjonaty

Rezydencja Elżbiecin - komfortowe noclegi, agroturystyka

Elżbiecin 12a, 28-100 Busko-Zdrój

Hotel Pod Świerkiem

ul. Waryńskiego 38, 28-100 Busko Zdrój

więcej

Biura podróży

Podróże

XX edycja Konkursu na Najlepszy Produkt Turystyczny - Buska Tężnia wśród laureatów!

Podczas jubileuszowej, dwudziestej gali Konkursu na Najlepszy Produkt Turystyczny-Certyfikat POT w Warszawie, uhonorowano 16 wyjątkowych obiektów turystycznych. Wśród laureatów znalazł się Kompleks Tężnia, wyróżnienie otrzymał Zamek Krzyżtopór w Ujeździe. Natomiast Park Legend Gór Świętokrzyskich został uznany za Turystyczne Odkrycie Roku. więcej»

Konkursy

Uwaga konkurs! Wygraj podwójne zaproszenie na spektakl: Lista męskich życzeń
Konkurs rozstrzygnięty! Sprawdź wyniki ! Zapraszamy na występ Kabaretu Smile!!!
Konkurs zakończony: Do wygrania podwójne zaproszenia na Szalone Nożyczki w Busku-Zdroju
Konkurs zakończony: Do wygrania vouchery do Salonu wirtualnej rzeczywistości w Busku-Zdroju!
Konkurs zakończony: Do wygrania podwójne zaproszenia na R-STUNTS w Jędrzejowie
Konkurs zakończony: Do wygrania podwójne zaproszenia na Kabaret Pod Wyrwigroszem w Kazimierzy Wielkiej

staszow24.pl poleca

Nie pozwól by stres popsuł ważne spotkanie biznesowe

Stres towarzyszy człowiekowi zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym....

Ogłoszenia

Dodano: 2024-03-28 19:40:51

ziemniaki wielkosć sadzeniaka lord denar bellarosa...

Dodano: 2024-03-28 18:43:20

Luźne Spotkanie Bez Zobowiązań

Dodano: 2024-03-28 18:02:27

Działka na sprzedaż

Dodano: 2024-03-28 16:09:28

PRACA DLA POKOJOWEJ

Dodano: 2024-03-28 15:43:16

Szukam Luźnej Relacji Z Mężczyzną

Dodano: 2024-03-28 12:56:19

Drukarka HP officejet pro 6230

Dodano: 2024-03-28 12:43:35

Spotkanie Bez Zobowiązań

Dodano: 2024-03-28 11:15:17

Kupię maszynę rolniczą

Dodano: 2024-03-28 10:21:11

Praca od zaraz

Dodano: 2024-03-28 09:54:42

garaż "blaszak"