Wiadomo¶ci - Kultura, rozrywka
¦wiêta Wielkanocne
Doda³: Milena Data: 2019-04-19 14:20:57 (czytane: 12574)
¦wiêta Wielkiej Nocy to rado¶æ ze zmartwychwstania Chrystusa. Wspólne, rodzinne i radosne ¶wiêtowanie.
Niech stanie siê ono udzia³em wszystkich mieszkañców Ziemi ¦wiêtokrzyskiej, regionu, który zawsze by³ i nadal jest silny tradycj±.
Wielkanoc to bardzo wa¿ny moment ca³ego wiosennego cyklu ¶wi±tecznego,
trwaj±cego od ¦rody Popielcowej do Zielonych ¦wi±tek. Obchodzona jest
jako ¶wiêto ¿ycia oraz nadziei na nie¶miertelno¶æ i zmartwychwstanie.
¦wiêta poprzedza³y wielkie porz±dki w obej¶ciu, czyszczono sprzêty, od¶wie¿ano je, a glinian± pod³ogê posypywano ¶wie¿ym piaskiem. Przygotowywano tak¿e potrawy na ¶wi±teczny stó³; odbywa³o siê ¶winiobicie, pieczone by³y miêsa, kie³basy oraz zdobione pisanki. Barwiono je w ³upinach cebuli, korze dêbu i wi¶ni, w m³odych pêdach ¿yta oraz wywarze z czerwi. Nazywano je kraszankami, malowankami lub byczkami. Wykorzystywano równie¿ technikê batikow± polegaj±c± na zdobieniu jajek rozgrzanym woskiem. Pomalowane jajka zdobiono tak¿e rdzeniem sitowia i w³óczk±.
W Wielki Czwartek w ko¶cio³ach zawi±zywano dzwony, które milcza³y a¿ do Wielkanocy. Zastêpowa³y je ko³atki i terakotki. Zwykle dzieci biega³y z nimi po wsi czyni±c wielki ha³as.
Wielki Pi±tek by³ czasem smutku i ¿a³oby, obchodzonym w Ko¶ciele jako dzieñ ¶mierci Jezusa. W wielu wiejskich domach zachowywano siê wtedy tak, jakby zmar³ kto¶ najbli¿szy; zakrywano lustra, zatrzymywano zegary. W ko¶cio³ach, przy grobie Jezusa czuwa³y stra¿e, odbywa³y siê adoracje.
Wielka Sobota to dzieñ ¶wiêcenia pokarmów. Pierwotnie ksi±dz ¶wiêci³ je w domach, z czasem wykszta³ci³ siê zwyczaj zanoszenia pokarmów w jedno miejsce – do cha³upy zamo¿nego gospodarza, przed dwór, pod krzy¿ czy do ko¶cio³a. ¦wiêconkê przynoszono w koszach i misach, przystrojon± barwinkiem, przykryt± serwetami lub obrusami. Znajdowa³o siê w tam wszystko, co przygotowano na ¶wiêta: miêsa, kie³basa, jajka, ciasta, chrzan i sól.
Tego dnia odbywa³o siê równie¿ ¶wiêcenie ognia i wody. Przed ko¶cio³ami rozpalane by³y ogniska. Wierni zabierali z nich wêgielki i wrzucali do butelki ze ¶wiêcon± wod±, któr± kropiono dom i zagrodê dla zapewnienia szczê¶cia i dobrobytu.
Kulminacyjnym punktem ¶wi±t Wielkanocnych by³a o ¶wicie msza rezurekcyjna, na któr± zwo³ywa³y wiernych d¼wiêki dzwonów ko¶cielnych. Starano siê z niej wróciæ jak najszybciej, gdy¿ wró¿y³o to dobre zbiory. Potem domownicy zasiadali do uroczystego ¶niadania.
Rozpoczyna³ je gospodarz, który dzieli³ siê ze wszystkimi jajkiem. Dzieñ up³ywa³ na biesiadowaniu, odwiedzano groby zmar³ych, powstrzymywano siê natomiast od pracy, oporz±dzano jedynie zwierzêta, którym dawano resztki ze ¶wiêconki. Podstawowym atrybutem ¦wi±t Wielkanocnych jest jajko, symbol ¿ycia, zdrowia i p³odno¶ci. Skorupki z po¶wiêconych jajek zakopywano w ogródku lub polu, aby wyros³y tam dorodne ro¶liny. Dawano je tak¿e kurom, ¿eby siê lepiej nios³y. Popularny by³ tak¿e zwyczaj wymieniania pisanek, który by³ swoistym wyznaniem uczuæ.
Z kolei Wielkanocy Poniedzia³ek, zwany ¦migusem-Dyngusem to g³ównie czas zabawy i rado¶ci oraz wzajemnego oblewania siê wod±. Dzi¶ traktowane raczej symbolicznie, dawniej przybiera³o formê prawdziwych „k±pieli”. Uwa¿ano, ¿e panna, która zosta³a obficie oblana, ma powodzenie u kawalerów i jest lubiana we wsi.
Popularny by³ tak¿e zwyczaj chodzenia “po dyngusie”. Chodzono z kurkiem dyngusowym, dawniej z ¿ywym kogutem, który symbolizowa³ p³odno¶æ i si³y witalne, potem zast±pionym przez sztucznego, z ciasta czy gliny, umieszczonego w przyozdobionym wózku. M³odzie¿ obchodzi³a domy ¶piewaj±c pie¶ni oraz sk³adaj±c ¿yczenia.
¬ród³o: www.swietokrzyskie.pro
Reklama.
Tagi: ¦wiêta Wielkanocne Wielkanoc
Komentarze (0)
Uwaga: Publikowane komentarze s± prywatnymi opiniami u¿ytkowników portalu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialno¶ci za tre¶æ opinii. Za wypowiedzi naruszaj±ce prawo lub chronione prawem dobra osób trzecich grozi odpowiedzialno¶æ karna lub cywilna. IP Twojego komputera: 3.215.183.194